لزوم حمایت از نمایه شدن نشریات در ISI و اسکوپوس، ندیدیم پژوهش پزشکی زندگی کسی را زیر و رو کند
به گزارش مجله فازنما، رئیس مرکز تحقیقات ارولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: از آن جایی که ما تحریم هستیم وزارت بهداشت بهتر است نشریات ISI و اسکوپوس را توسعه دهد یعنی این نهاد هزینه کند تا مجلاتی منتشر شوند که بتوانند به این رده بندی ها راه یابند. وقتی پیروز می شوید مقاله ای را در اسکوپوس منتشر کنید دیگر کسی نمی تواند در مورد آن ادعای مالکیت کند اما اگر همان مقاله را برای مجله ای در انگلستان ارسال کنید ممکن است شش ماه بعد ببینید مقاله تان با نام محقق دیگری دیگری منتشر شده است و امکان شکایتی هم وجود ندارد.
دکتر کاظم آقامیر در گفت وگو با خبرنگاران، در پاسخ به پرسشی درباره انتظارات از معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت گفت: معاونت تحقیقات وزارت بهداشت بایستی مانند معاونت علمی ریاست جمهوری عمل کند. در معاونت علمی ریاست جمهوری سرمایه گذاری گسترده ای بر روی راه اندازی و توسعه شرکت های دانش بنیان برای ارتباط دانشگاه و صنعت انجام شد. با وجود بعضی مسائل نهایتا این طرح، طرحی پیروز بود و بسیاری از دانشجویان و استادان از مهاجرت منصرف شده و بسیاری از دانش آموختگان صاحب شرکت و سرمایه شدند و این پیروزیتی عظیم برای کشور بود.
آقامیر اضافه نمود: معاونت تحقیقات وزارت بهداشت باید به گونه ای عمل کند که اگر مراکز تحقیقاتی می خواهند فراوری علمی داشته باشند، واسطه ای بین علوم پایه و کلینیک باشد. تا جایی که اطلاع دارم اولین مرکز تحقیقاتی که در ایران فضایی برای تعامل محققان علوم پایه و بالین ایجاد کرد مرکز تحقیقات ارولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران بود. ما توانستیم پژوهشگران علوم پایه را گرد هم آوریم تا مسائل فعالان حوزه کلینیک را حل نمایند. فاصله زیادی بین محققان علوم پایه و کلینیسین ها وجود دارد. محققان علوم پایه صرفا تا حد مقاله پیشرفت می نمایند و نمی توانند وارد بازار کلینیک شوند اگر هم محصولی فراوری نمایند چون از ابتدا تفکرشان از تفکر فعالان حوزه کلینیک جدا بوده است، کلینیسین ها نسبت به محصول آن ها تمایلی ندارند.
این متخصص ارولوژی با بیان این که ما متفکرین خوبی در حوزه علوم پایه در ایران داریم اعلام نمود: وزارت بهداشت اگر می خواهد تغییری در رویکرد خود ایجاد کند باید از مراکزی حمایت کند که می خواهند پلی میان علوم پایه و کلینیک باشند. در دوران شیوع کووید-19 هم دیدیم که علوم پایه چگونه می تواند به کلینیک یاری کند.
وی ادامه داد: ما در این کشور فراوری علم مبتنی بر ایجاد و خلق علم نداشتیم زیرا اساس ساختار وزارت بهداشت فراوری مقاله است. فراوری مقاله بسیار خوب است و ما در این عرصه بسیار خوب ظاهر شدیم حال اگر بتوانیم بازده فراوری مقاله را برای رسیدن به فراوری علم و استفاده کاربردی از آن افزایش دهیم باید مراکز تحقیقاتی پلی میان تحقیقات علوم پایه و کلینیک شوند. برای دستیابی به این هدف، قوانین ارتقای مقاله محور هم باید تغییر یابد.
این پژوهشگر درباره بحث هایی که در مورد عدم شفافیت اعطای بودجه های تحقیقاتی وجود دارد گفت: بعضی گلایه ها به گروهی از محققان در مورد بودجه مطرح می گردد. دو نکته را باید همیشه در این مورد رعایت کنیم اول عدالت در توزیع بودجه و دوم شفافیت. به نظر می رسد افرادی که بودجه بیشتری دریافت نموده اند و گروهی دیگر به آن ها اعتراض دارند، عملکرد خوب و قابل تحسینی داشته اند اما فاصله میان مقاله و استفاده کاربردی از پژوهش همچنان ادامه دارد. اگر نهادی بودجه تحقیقاتی بیشتری نسبت به نهاد دیگری گرفته است باید قانونی که به موجب آن یک محقق بیش از دیگری می تواند بودجه بگیرد اصلاح گردد. نه این که گلایه های تند علیه پژوهشگران مطرح گردد چرا که آن ها را بی انگیزه و دلسرد می نماید. از سوی دیگر مقدار مبلغی که به حوزه پژوهش تخصیص می یابد آن قدر کم است که اگر به محققی هم بودجه بیشتری داده گردد با آن بودجه صرفا می تواند هزینه پژوهش خود را پرداخت کند. ما ندیدیم که پژوهش در حیطه پزشکی زندگی کسی را زیر و رو نموده باشد. باید از بازی های سیاسی مربوط به پژوهش پرهیز و محققان را از پژوهش دلسرد نکنیم. ندیدیم پژوهش پزشکی زندگی کسی را زیر و رو نموده باشد
رئیس مرکز تحقیقات ارولوژی درباره تعدد مراکز تحقیقاتی و پژوهشکده های وزارت بهداشت و احتمال موازی کاری در تحقیقات گفت: خود وزارت بهداشت معمولا کنترل می نماید که وقتی یک مرکز تحقیقات در حوزه ای خاص و با عنوانی تعیین مشغول فعالیت است، نهاد پژوهشی دیگری با همان عنوان ایجاد نگردد. معمولا وقتی می خواهیم مقاله ای را بنویسیم جدید بودن مقاله برایمان مهم است بنابراین پیگیری می کنیم که محقق دیگری آن را چاپ ننموده باشد. فرض کنیم بخواهیم جلوی محققی را در یک پژوهشکده بگیریم که روی موضوعی کار نکند اما در خارج از ایران صدها مرکز پژوهشی در همان حوزه خاص وجود دارد که نمی توانیم همه آن ها را کنترل کنیم بنابراین باید محققان در جست وجوی ایده های نو و جدید باشند و مراکز تصمیم گیری این موارد را به خود مراکز تحقیقاتی واگذار نمایند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه در حال حاضر دریافت مجوز برای انتشار نشریه بسیار سخت است، گفت: این در حالی است که در آیین نامه های ارتقا و مدرک دکترا چاپ مقاله نقش مهمی دارد و بسیاری از همکاران جوان ما در انتظار چاپ مقاله خود برای فارغ التحصیلی هستند.
آقامیر در سرانجام این گفت وگو اعلام کرد: به طور کلی وزارت بهداشت بهتر است برای ارتباط میان محققان علوم پایه و فعالان حوزه بالین نقشی موثر ایفا نماید. در آیین نامه های ارتقای اساتید بازنگری کند و توامان فراوریمحور و مقاله محوربودن قوانین را در دستور کار قرار دهد و همچنین ضعف ارتباطی را که در دوران تحریم میان محققان ایرانی و نشریات خارجی وجود داشت را با فراوری مجلات بین المللی در داخل کشور رفع کند.
منبع: خبرگزاری ایسنا