گرمادرمانی؛ روشی برای از بین بردن سلول های سرطانی - مجله فازنما

به گزارش خبرنگاران، گرمادرمانی یا هایپرترمیا؛ یکی از روش های درمانی سرطان است که در آن بافت بدن را به دماهای بالا (تا حدود 45 درجه سانتی گراد می رسانند.

تحقیقات نشان داده است که دمای بالا می تواند با آسیب رساندن به پروتئین ها و ساختارهای میان سلولی، سلول های سرطانی را تخریب نموده و تومور را از بین ببرد و معمولا حداقل آسیب را به بافت های سالم می رساند. درمان با این روش در حال مطالعه به صورت آزمایشی است و هنوز به صورت گسترده انجام نمی گردد.

برای گرمادرمانی، گرما را می توان با شیوه های مختلفی ایجاد کرد که یکی از آن ها تزریق نانوذرات مغناطیسی به شکل محلول به محل تومور و قرار دادن آن در میدان مغناطیسی است.

هزینه آزمایش ها در شرایط داخل بدن موجود زنده برای آنالیز تاثیر گرمادرمانی، بالاست. به همین خاطر معمول است که برای کاهش هزینه ها، پیش از انجام آزمایش اصلی، مدل سازی انجام گردد. به همین دلیل پژوهشگران دانشگاه تهران با انجام یک مطالعه مدل سازی با استفاده از داده های تجربی حاصل از آزمایشات خارج از بدن موجود زنده، شرایط را برای استفاده از این روش در داخل بدن موجود زنده پیش بینی کردند. مدل سازی می تواند تا حد خوبی دقت را برای پیش بینی چیزی که در واقعیت رخ می دهد بالا ببرد و نتایج بهتری به پژوهشگران ارائه کند.

آنالیز ها نشان می دهند که بافت زنده افزایش دما را تا حدود 40 درجه سانتی گراد تحمل می نماید. با افزایش دمای بافت از 43 درجه سانتی گراد به بالا، زوال بافت به تدریج شروع می گردد. در دمای 50 درجه سانتی گراد، شرایط برای از بین رفتم کامل بافت فراهم می گردد. در این روش می توان دمای تومور را به 50 درجه سانتی گراد رساند و مدت زمان مشخصی در این دما نگه داشت تا بافت تومور کاملا از بین برود. باید توجه داشت دمای بافت های مجاور به حدی بالا نرود که موجب آسیب دیدگی آن ها گردد.

یافته های این مدل سازی حاکی از آن است که تزریق در مرکز تومور به دلیل توزیع یک نواخت دما می تواند درمان موثرتری را نتیجه دهد و آسیب کم تری به بافت سالم و پوست برساند. همچنین در صورتی که تزریق یک جا انجام نگیرد و محلول با حجم کم تر و در چند محل مختلف داخل تومور تزریق گردد، دمای حجم بیشتری از تومور به 42 و بالاتر می رسد و درمان بهتری خواهیم داشت.

همچنین در صورت صلاح دید پزشک، اگر دمای محلول پیش از تزریق به دمای بدن برسد، درمان با سرعت بیشتری انجام خواهد شد و زمان کم تری برای گرما درمانی احتیاج است. لذا با توجه به سمیت جزئی نانوذرات و همچنین دردهای احتمالی و سوختگی در محل ایجاد گرما و در نتیجه اهمیت حداقل کردن زمان درمان برای راحت تر بودن بیمار، توصیه می گردد پیش از تزریق دمای محلول به دمای بدن رسانده گردد.

پژوهشگران این مطالعه پیشنهاد می نمایند که مدل سازی برای تزریق با حجم های مختلف در چند محل انجام گردد و محل های بهینه برای تزریق و حجم بهینه محلول به دست آید. همچنین می توان با در نظر دریافت شرایط بیمار و یاری دریافت از تصویربرداری، هندسه ای دقیق تر برای هر بیمار در نظر گرفت و با توجه به نوع، سایز و موقعیت تومور، فرایند درمانی را با استفاده از مدل سازی پیش بینی کرد.

در انجام این پژوهش فاطمه نقدآبادی و بهمن وحیدی؛ پژوهشگران دانشکده علوم و فنون نوین دانشگاه تهران، مشارکت داشتند.

این مطالعه بر اساس خاتمه نامه کارشناسی ارشد مصوب دانشگاه تهران اجرا شده است و یافته های آن فروردین امسال به صورت مقاله علمی با عنوان تحلیل اثر گرمادرمانی با نانوذرات مغناطیسی بر بافت های سرطانی در مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، منتشر شده است.