چه عواملی باعث خنده می شود؟ - مجله فازنما

مسائل ممنوعه، خدشه دار شدن حس غرور یا فزونی و مسخره کردن افراد و همچنین ناهماهنگی و ناسازگاری از جمله مواردی است که می تواند باعث خنده گردد. آیا با بررسی تمام ادبیات موجود در زمینه شوخی و خنده که درده سال اخیر به زبان انگلیسی منتشر شده می توان به جمع بندی دیگری رسید؟ بعد از بررسی بیش از 100 مقاله، در این مطالعه به یک توضیح احتمالی تازه رسیدم: خنده ابزاری است که طبیعت برای کمک به زنده ماندن برای ما فراهم کرده است.

بیشتربخوانید

• چرا خواندن اخبار به طور مداوم برای سلامتی روحی و جسمی مضر است؟

مقالات تحقیقاتی در مورد تئوری های شوخ طبعی که اطلاعات جالب توجهی در سه حوزه را ارائه می کرد را مورد بررسی قرار دادم: ویژگی های فیزیکی خنده، مراکز مغز مرتبط با تولید خنده و مزایای خنده در سلامت افراد. این بررسی شامل بیش از 150 مقاله بود که شواهدی را برای ویژگی های مهم درمورد شرایطی که انسان را به خنده می اندازد ارائه می کرد.

با سازماندهی تمام تئوری ها در حوزه های خاص، توانستم روند خنده را در سه مرحله اصلی خلاصه کنم: بهت و حیرت، شفافیت و وضوح و یک سیگنال بالقوه کاملا واضح که در ادامه در مورد آن توضیح داده خواهد شد.

بدین ترتیب این احتمال که خنده ممکن است انتخابی طبیعی در طول هزاره های گذشته برای کمک به بقای انسان بوده باشد، افزایش خواهد یافت. همچنین می تواند توضیح خوبی برای این باشد که ما چرا جذب افرادی می شویم که ما را می خندانند.

سیر تکاملی خنده

تئوری ناسازگاری و ناهماهنگی در توضیح خنده مبتنی بر شوخ طبعی، گرچه تئوری خوبی است، اما کافی نیست. در این مورد، خندیدن تنها به این معنا نیست که همه چیز را از هم گسیخته یا ناسازگار بدانیم. بلکه به یافتن خودمان در موقعیتی خاص که انتظارات ما را از عادی بودن زیر و رو و متحول می نماید، برمی گردد.

به عنوان مثال، اگر ما ببری را ببینیم که در حال قدم زدن در یکی از خیابان های شهر است، ممکن است حسی ناسازگار و نامتجانس به ما دست بدهد، ولی اصلا سوژه خنده داری نیست و برعکس، وحشتناک خواهد بود. ولی اگر همین ببر مثل یک توپ روی زمین غلت بزند، ماجرا خنده دار می گردد.

انیمیشن ضد قهرمان سیمپسون وقتی از روی سقف خانه اش می افتد و مثل توپ به زمین برخورد می نماید، باعث خنده ما می گردد؛ یا وقتی که سعی می نماید تا پسرش بارت را خفه کند، چشمهایش قیلی ویلی می رود و زبانش می چرخد، ما را به خنده وا می دارد.

این ها مثال هایی از تجربه انسانی هستند که به نسخه اغراق آمیز و کارتونی از دنیا تغییر یافته؛ دنیایی که هر چیز به ویژه اتفاقات خنده دار ممکن است در آن رخ دهند.

ولی برای خنده دار بودن، هر اتفاق و رویدادی باید بی ضرر تلقی گردد. ما می خندیم، چون حس می کنیم که ببر یا سیمپسون، هرگز به دیگران و یا به خودشان آسیب نمی زنند؛ چرا که اساسا دنیای آن ها واقعی نیستند.

بدین ترتیب می توانیم خنده را به یک فرآیند سه مرحله ای دسته بندی کنیم. اول از همه اینکه به شرایطی نیاز است که عجیب به نظر برسد و شامل حس ناسازگاری و ناهماهنگی و (حتی سرگشتگی یا وحشت) باشد.

دوم نگرانی یا استرسی که این موقعیت ناسازگار و نامتجانس برانگیخته باید برطرف شده، بر آن غلبه شده و حل و فصل گردد؛ و سوم اینکه خنده واقعی به عنوان یک آژیر کاملا واضح عمل می نماید تا به تماشاگران هشدار دهد و خیالشان را راحت کند که ایمن هستند.

خنده می تواند نشانه ای از مردمی باشد که هزاران سال از آن بهره برده اند تا به دیگران نشان دهند که نیازی به مبارزه و فرار نیست و تهدیدی که درک کرده اند، از بین رفته است.

به همین دلیل است که خندیدن در بسکمک مواقع مسری است: ما را متحد می نماید، باعث می گردد تا اجتماعی تر باشیم و نشان دهنده انتها ترس یا نگرانی است؛ خنده در واقع تائید کننده زندگی است.

ما می توانیم این را مستقیما به فیلم دوران مدرن که در سال 1936 ساخته شده مرتبط کنیم؛ فیلمی که شخصیت کمیک چارلی چاپلین با وسواس مثل یک ربات، به جای یک انسان، در کارخانه ای مشغول به کار است. این صحنه ما را به خنده وا می دارد؛ چرا که به صورت ناخودآگاه می خواهیم به دیگران نشان دهیم که صحنه آزاردهنده مردی که به یک ربات تبدیل شده، تخیلی است. او یک انسان است و نه یک ماشین!

در مطالعه قبلی درباره رفتار انسان در هنگام گریه، مشاهده شد که خنده اهمیت بالایی در فیزیولوژی بدن ما دارد. خنده هم مثل گریه کردن، جویدن، نفس کشیدن یا حتی راه رفتن، یک رفتار موزون است که مکانیسم رهاسازی بدن به شمار میرود.

مراکزی در مغز که خنده را تنظیم می کنند، همان مراکزی هستند که احساسات، ترس ها و اضطراب مان را کنترل می کنند و رهاسازی خنده، استرس یا تنش موقعیت را شکسته و بدن را سرشار از آرامش می نماید.

شوخ طبعی گاهی در بیمارستان ها نیز مورد استفاده قرار می گیرد تا به بهبودی بیماران کمک گردد و این در مطالعاتی تحت عنوان دلقک درمانی مورد بررسی قرار گرفته. شوخ طبعی همچنین باعث بهبود فشار خون و سیستم دفاعی ایمنی بدن می گردد و به افراد در راستا غلبه بر اضطراب و افسردگی کمک زیادی می نماید.

در تحقیقات تعیین شده که شوخ طبعی در آموزش هم نکته مهمی است و برای تاکید بر مفاهیم و افکار مورد استفاده قرار می گیرد. شوخ طبعی مربوط به مطالب درسی، باعث می گردد تا افراد توجه شان را برروی موضوع حفظ کرده و محیط یادگیری آرام تر و سازنده تری را ایجاد می نماید. در یک محیط آموزشی، شوخ طبعی باعث کاهش اضطراب شده و مشارکت وانگیزه افراد را بالا می برد.

خنده و عشق

در مروری بر داده ها در مورد خنده، به فرضیه ای در این باره می رسیم که چرا افراد عاشق فردی که آن ها را می خنداند می شوند. این فقط بحث خنده دار بودن و بانمک بودن فرد نیست و ماجرا می تواند پیچیده تر از این باشد.

اگر خنده فرد دیگری ما را به خنده وا می دارد، آن شخص این پیغام را به ما منتقل می نماید که ما می توانیم ایمن و در آرامش باشیم و همین حس، حس اعتماد را ایجاد می نماید.

اثر خنده در نتیجه شوخی و جوک های یک فرد این است که به ما کمک می نماید تا بر ترس های ایجاد شده در پی شرایطی عجیب و ناآشنا غلبه کنیم. اگر توانایی فردی برای بانمک بودن، به ما کمک کند تا بر ترس هایمان غلبه کنیم، بیشتر به سمت آن ها جذب می شویم. این بیانگر این است که چرا ما افرادی که ما را به خنده وا می دارند را تحسین می کنیم.

البته در دوران معاصر، ما برای خندیدن، درنگ نمی کنیم و از خندیدن به عنوان تجربه ای نشاط آور و برای حس خوبی که به ما هدیه می دهد، لذت می بریم. از منظر تکاملی، این رفتار انسانی، شاید کارکرد مهمی را از نظر آگاهی از خطر و حفظ خود درانسان برآورده می نماید.

منبع: خبرآنلاین

خبرنگاران وب گردی وبگردی