چرا باید روزانه دوبار زبان خود را تمیز کنید؟ - مجله فازنما

زبان سالم چگونه به نظر می رسد؟

یک زبان سالم معمولاً صورتی است، اما تنوع رنگی آن می تواند از صورتی روشن تا صورتی تیره متفاوت باشد. سطح زبان زبر و ناهموار است و این زبری ناشی از پاپیلاهایی است که به زبان ظاهر خاصی می دهند. این پاپیلاها با جوانه های چشایی متفاوت هستند و فقط بخشی از آن ها شامل این جوانه ها است. در افراد بالغ، تعداد جوانه های چشایی به حدود 10,000 می رسد که به طور عمده در نوک، اطراف و انتهای زبان متمرکز هستند و با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیستند. اندازه کمی پوشش سفید ممکن است طبیعی باشد، اما تغییرات گسترده تر در رنگ یا بافت زبان می تواند نشان دهنده مسائلی در سلامتی دهان یا حتی کلی بدن باشد. بنابراین آنالیز مداوم شرایط زبان می تواند به تشخیص زودهنگام مسائل یاری کند.

چگونه زبان خود را تمیز کنیم؟

تمیز کردن زبان فرآیندی ساده اما مهم است که تنها 10 تا 15 ثانیه زمان می برد. این کار را می توان به راحتی در برنامه روزانه بهداشت دهان گنجاند. برای تمیز کردن زبان می توانید از یک مسواک معمولی بهره ببرید. با استفاده از مسواک، سطح زبر زبان از بقایای غذا و میکروب ها پاک می گردد. بعلاوه، استفاده از ابزار خاصی به نام اسکرپر زبان (Tongue Scraper) نیز توصیه می گردد. این ابزارها به صورت خمیده طراحی شده اند و معمولاً از فلز یا پلاستیک ساخته می شوند. شما می توانید اسکرپر زبان را به تنهایی یا در کنار مسواک برای تمیز کردن زبان بهره ببرید. این ابزارها به ویژه در از بین بردن باکتری هایی که باعث بوی بد دهان می شوند مؤثر هستند و بوی بد را به مقدار زیادی کاهش می دهند. این میکروب ها به علت سطح زبر زبان می توانند در آنجا تجمع نمایند و در صورت تمیز نشدن، مسائل بیشتری ایجاد نمایند.

تغییرات رایج روی زبان و آنچه نشان می دهند

یکی از مزایای تمیز کردن زبان این است که شما می توانید هر گونه تغییرات غیرعادی در رنگ یا بافت زبان خود را به موقع تشخیص دهید. اگر متوجه شدید که سطح زبان شما دارای پوشش سفید است، این احتمالاً به علت تجمع مواد غذایی و میکروب ها است. این پوشش سفید معمولاً با تمیز کردن منظم زبان از بین می رود و نشانه ای از عدم رعایت بهداشت دهان است. در مقابل، یک پوشش زرد رنگ ممکن است نشانه ای از عفونت قارچی دهان (Oral Thrush) باشد که احتیاج به درمان پزشکی دارد. این عفونت معمولاً در افراد مسن تر یا کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، دیده می گردد. پوشش سیاه یا به اصطلاح زبان سیاه و خزدار معمولاً ناشی از مصرف مواد غذایی رنگی یا سیگار کشیدن است که نشان دهنده عدم رعایت بهداشت دهان است. بعلاوه، اگر زبان شما دارای لکه های صورتی با حاشیه سفید است، این شرایط به نام زبان جغرافیایی شناخته می گردد و معمولاً احتیاج به درمان خاصی ندارد. در هر صورت، اگر تغییرات رنگ یا زخم هایی بدون درد بر روی زبان شما پدیدار شد که بهبود نیافتند، حتماً با پزشک یا دندان پزشک خود مشورت کنید.

درد و التهاب زبان

اگر زبان شما قرمز و ملتهب شده است، این ممکن است به دلایل مختلفی از جمله کمبود مواد مغذی مانند اسید فولیک یا ویتامین B12، بیماری هایی نظیر کم خونی پرنیشیوز، بیماری کاوازاکی یا تب اسکارلت باشد. بعلاوه التهاب ناشی از آسیب های ناشی از نوشیدنی ها یا غذاهای داغ، زخم های دهانی یا بیماری هایی نظیر سندرم دهان سوزان می تواند باعث ایجاد این شرایط گردد. در مواردی نیز مصرف بعضی داروها مانند ضدافسردگی ها، داروهای ضدروان پریشی، شل نماینده های عضلانی، داروهای ضددرد و دیورتیک ها می تواند موجب خشکی دهان گردد که باعث ایجاد درد و ناراحتی در زبان می گردد.

نشانه های سرطان زبان

اگر لکه های سفید یا قرمزی بر روی زبان شما وجود دارد که نمی توان آن ها را تمیز کرد و مدت طولانی باقی می مانند یا رو به رشد هستند، این می تواند نشانه ای از خطر ابتلا به سرطان زبان باشد. بعلاوه، زخم های بدون درد که بهبود نمی یابند باید جدی گرفته شوند، چرا که این منطقه ها ممکن است بیشترین خطر را برای تبدیل شدن به سرطان داشته باشند. سرطان های دهانی معمولاً به علت تشخیص دیرهنگام مقدار بقای کمتری دارند، بنابراین آنالیز مرتب زبان از نظر تغییرات رنگ، بافت، زخم ها و التهاب ها بسیار حائز اهمیت است. در صورت مشاهده هر گونه علائم مشکوک، بهتر است به سرعت به پزشک مراجعه کنید تا از خطرات احتمالی جلوگیری گردد.