مراحل رشد کودک دو ساله - مجله فازنما

خبرنگاران | سرویس مادر و کودک - کودک نوپا طی این دوازده ماه به شکل روز افزونی مستقل شده؛ اما هنوز به محبت و درک بی قید و شرط شما احتیاجمند است. یکی از خصوصیات شاخص کودک در این سن این است که به طور مداوم به شما نزدیک و از شما دور می گردد. یعنی ضمن اینکه می خواهد مستقل باشد، به حمایت شما نیز احتیاج دارد. برای پاسخ به این احتیاج عاطفی کودک باید از افت و خیز های شخصیتی او با خبر بوده و او را درک و حمایت کرد.

رشد کودک دو ساله از لحاظ جسمی

تفاوت میان کودکی که تا همین یک سال پیش نمی توانست راه برود و اکنون می تواند علاوه بر راه رفتن، بدود و لگد بزند نشان دهنده آمیزه حیرت آور مهارت های جسمی او با یکدیگر است.

هماهنگی ماهیچه ای

بالا و پایین رفتن از وسایل کم ارتفاع منزل یکی از کوشش های کودک در این سال بوده که اکنون به خوبی از پس آن بر می آید. اگر به تماشای او بنشینید، خواهید دید که او برای این حرکات کاملا محتاط عمل می نماید. مثلا به زیر پای خود نگاه می نماید تا فاصله را تشخیص دهد و برای پایین آمدن یک پای خود را می کشد تا زمین را پیدا کند و سپس پای دیگرش را پایین می آورد.

بعضی بچه ها نوپا سعی می نمایند بالا و پایین بپرند، اما پاهایشان هنوز تمایل ندارد از زمین جدا گردد. تمام اوقات ماهیچه های کودک در حال قوی شدن و هماهنگی با یکدیگرند.

اکنون فعالیت هایی مانند دولا شدن و برداشتن چیزی از روی زمین و سپس به راحتی به حالت ایستاده در آمدن برای کودک به دلیل قدرت بیشتر و انعطاف در مفاصل لگن و زانو ها کاملا استادانه انجام می گردد. اما هنوز هم دویدن او با اشکال روبروست و برای دور زدن باید سرعت خود را کم کند و سپس به دویدن ادامه دهد.

رشد کودک دو ساله از لحاظ شناختی یا ذهنی

تجارب بدنی موجب پیشرفت مهارت های ذهنی کودک می گردد. برای مثال:

• او می داند چکش اسباب بازی برای کوبیدن است و به موقع از آن استفاده می نماید.
• وقتی ماشین بازی می نماید صدای قام قام از خود در می آورد و هنگام بازی با سگ اسباب بازی صدای واق واق در می آورد.
• می تواند فرق میان ماشین اسباب بازی و ماشین واقعی یا یک سگ پلاستیکی و تصویر سگ واقعی در کتاب را تشخیص دهد. او می داند با آنکه ماشین ها شبیه هستند، اما تفاوت هایی هم دارند. برای مثال، یکی واقعی و دیگری نیست.

در تمام لحظه ها او در حال صحبت کردن در باره آنچه می بیند، است. در این هنگام می توانید با پرسیدن سوالاتی دانش او را بالا ببرید. نکته دیگر در این سن تغییر قابل ملاحظه در درک کودک است. به دنبال پیشرفت زبان و بهتر شدن حافظه، درک کودک از مسایل بیشتر می گردد.

زبان و حافظه

این دو در ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر قرار دارند. به خاطر آوردن چیز هایی که اسم دارند در مقایسه با اشیا انتزاعی برای کودک بسیار آسان تر است.

تا آنجا که امکان دارد فرصت هایی برای مصاحبه با کودک به وجود آورید. با این عمل به رشد ذهنی او یاری زیادی می کنید. اگر کودک کوشش دارد با دیگران ارتباط برقرار کند، تشویق شما موجب می گردد به کوشش خود ادامه دهد. افزون بر آن اگر آنچه را می گوید تکرار کنید و بر اساس گفته او، چیزی را اضافه کنید، بازهم به رشد زبانی او یاری نموده اید. مثلا او به چیزی اشاره می نماید و می گوید: ماشین. شما می توانید بگویید: آره اون ماشین توست. اون ماشین آبی توست. می خوای خرست را توی ماشین آبی بذاری؟

با این کار نه تنها گفته های او را تقویت می کنید، بلکه اطلاعات بیشتر و مرتبط دیگری نیز در اختیار او می گذارید.

هم چنین به او یاری می کنید تا در خصوص حرکت بعدی فکر کند و تخیل خود را تقویت بخشد. در وقت دیگری که او مشغول بازی با ماشین و خرسش است، گفته شما را به خاطر می آورد. او خرس را در ماشین می گذارد و می گوید: خرس اینجا. پس از مدتی ممکن است بگوید: خرس توی ماشین یا خرس توی ماشین آبی.

هرگاه با کودک هستید چه در حال بازی کردن یا غذا دادن و یا پوشیدن کفش ها، با او حرف بزنید. کار های خود را با استفاده از صفت های فراوان توصیف کنید. مثلا درباره کفش هایش بگویید: بیا یک لنگه کفش قهوه ای را بپوش، حالا یک پای دیگر، تمام شد. توصیف های شفاهی، درک او را بالا می برد. به خاطر داشته باشید که باید به او زمان بدهید تا به شما پاسخ دهد، بدین ترتیب مصاحبه دو طرفه می گردد.

بیشتر بخوانید: دیر حرف زدن کودک؛ نشانه های هشدار دهنده را بشناسیم

استفاده از کتاب

تا به حال کتابخوانی بخشی از برنامه روزانه شما شده است. با آنکه با هم کتاب می خوانید، کودک را تشویق کنید که برای خودش کتاب بخواند. مثلا وقتی منتظر شماست کتاب را از قبل به دستش بدهید تا به آن نگاه کند.

هم چنین اگر کودک چیزی را از قبل دیده باشد، برای نمونه هنگامی که از باغ وحش برگشتید، کتابی که در آن عکس حیوانات باشد، برایش بسیار جالب خواهد بود و فرصتی برای مصاحبه پیرامون آنچه دیده اید فراهم می آورد. بدین ترتیب کودک می فهمد که می تواند از کتاب به عنوان منبع اطلاعات استفاده کند.

رشد کودک دو ساله از لحاظ عاطفی

همان طور که کودک جهان را بیشتر تجربه می نماید و زبان او برای بازگویی این تجربیات بیشتر پیشرفت می نماید، شروع به تفکر درباره احساسات خود و دیگران می نماید.

در شروع او فقط احساساتش را که شامل شادی، خشم و غم می گردد بیان می نماید. البته گاهی از توان او خارج شده و به شکل لجبازی و بهانه جویی خود را نشان می دهد.

کنترل احساسات

احساسات می توانند به شکل های مختلف بیان شوند و یادگیری کنترل احساسات، خصوصا در جمع توسط کودک شروع اجتماعی شدن اوست.

رفتار غیرعادی نسبت به کودک دیگر ممکن است ناشی از عدم کنترل احساس باشد. اما هر چه بیشتر کودک با بچه ها دیگر مشغول بازی و سرگرمی گردد، آگاهی های عاطفی او بیشتر می گردد.

به خاطر داشته باشید که یک کودک گرسنه، خسته و بی حوصله محتمل است رفتار های غیرعادی بیشتری از خود نشان دهد.

بازی های مناسب کودک دو ساله

• مداد شمعی و کاغذ. کودک شما با مداد شمعی و کاغذ آشنا شده و بیشتر می خواهد خط خطی کند. مداد شمعی های مختلف در اختیارش بگذارید. اسم رنگ ها را به او بگویید و درباره آنچه که او می خواهد از راه نقاشی و خط خطی کردن بیان کند، صحبت کنید.

بیشتر بدانید: روانشناسی کودک با استفاده از نقاشی

• بازی با عروسک های انگشتی. کودک وقتی با عروسک انگشتی بازی می نماید، به دقت روی بازی تمر کز می نماید. او در حال بازی ممکن است در خصوص اتفاقات بعدی حرف بزند و با خود سخن بگوید. همه این ها به رشد قوه تخیل کودک یاری شایانی می نماید.
• ماشین بازی. همه بچه ها ماشین بازی و قطار بازی را دوست دارند. کودک ماشین خود را روی زمین حرکت می دهد و در همان حال در خصوص حرکات آن حرف می زند. با او پیرامون شکل ماشین و رنگ آن صحبت کنید و به حرف های کودک با دقت گوش دهید.

بیشتر بخوانید: 10 مدل بازی با کودک یک ساله تا دو ساله

برگرفته از: کودک از یک تا دو سالگی / هریت گریفی