روایت در باغ سبز اتمسفر به یک اشعه مخرب
به گزارش مجله فازنما، خبرنگاران بیش از یک قرن پیش دکتر جو فارمن به همراه برایان گاردینر و جان شانکلین در تحقیقات خود به این نتیجه رسیدند که نوعی اختلالات در عملکرد لایه ازن در لایه استراتسفر جو سیاره زمین پیش آمده است. در واقع فارمن فهمید که در بخش هایی از لایه ازن عملکرد محافظتی آن چندان عمل نمی کند و این می تواند ناشی از افزایش غلضت گازهای گلخانه ای، تاثیرات بمب های اتمی و حتی لکه های خورشیدی باشد.
جهت دریافت خدمات معماری داخلی ویلا با گروه ساختمانی آبان در ارتباط باشید. گروه آبان با سالهای تجربه طراحی معماری و ساخت و مشارکت در پروژه های ساختمانی ویلا و باغ کوچک و بزرگ بهترین انتخاب جهت مشاوره و اجرا میباشد.
تا اینکه مقاله ای در مجله نیچر از سوی این تیم تحقیقاتی به چاپ رسید و باعث دریافت جایزه برای فارمن به دلیل کشف سوراخ لایه ازن شد. این کشف عظیم الهام بخش پروتکل مونترال شد. بر اساس این پروتکل در سال 1987 اغلب کشورهای دنیا ملزم به کاهش فراوری CFC شدند.
لازم به ذکر است فارمن در چنین روزی یعنی در چهاردهم ماه می میلادی در سال 2013 چشم از دنیا فروبست.
در کتاب ها چه می خوانیم؟
تا به امروز کتاب های زیادی در ارتباط با این کشف فارمن نوشته شده است که هر کدام نگاه علمی خاص خود را داشتند اما بی شک نازک شدن لایه ازن برای بشر علاوه بر تاثیرات زیست محیطی می تواند بر سلامتی وی اثر گذار باشد.
در این راستا کتاب لایه ازن و تابش فرابنفش؛ پیامدهای محیطی و بهداشتی تالیف ویکتوریا عزتیان و پریناز پورصفا به طور مفصل به تشریح ارتباط میان حفره ازن با بیماری ها پرداخته است. این اثر مشتمل بر هفت فصل است که درباره بیماری های غیر واگیردار در ارتباط با تاثیرات حفره ازن و عوامل محیطی و نوسانات ازن و تاثیرت آن بر سلامتی و محیط می پردازد.
حکایت یک چالش عظیم
با توجه به مباحث ذکر شده در این اثر از آنجایی که اتمسفر در حفظ تعادل حرارتی زمین نقشی اساسی دارد از پیدایش سرما و گرمای طاقت فرسا جلوگیری می گردد. همچنین کاهش غلظت لایه ازن از جمله چالش هایی است که بشر امروزه با آن دست و پنجه نرم می نماید. در واقع نقش ازن به قدری مهم است که دانشمندان معتقدند حیات در خشکی بدون آن تکامل نمی یافت و نمی توانست امروز وجود داشته باشد.
نویسنده در این اثر به تاثیرات مخرب جذب اشعه ماورابنفش پپرداخته و معتقد است؛ کاهش ده درصدی ضخامت لایه ازن بسته به فرآیند بیولوژیکی مورد نظر می تواند به افزایش تا میزان 20 الی 15 درصد در تابش فرابنفش منجر گردد.ورود هرگونه اشعه غیر مرئی ممنوع
لازم به ذکر است با توجه به اینکه امواج الکترومغناطیس دارای طول موج ها با فواید و آسیب های متنوعی است، نور خورشید در سرتاسر طیف الکترومغناطیس صورت می گیرد. اما اگر تمامی این طول از اشعه گاما تا امواج بلند رادیویی به سطح زمین می رسید به طور قطع آن شکلی از حیات و زندگی در سیاره امروزی ما شکل نمی گرفت. چراکه میزان انرژی در طول موج های کوتاه بسیار بیشتر از طول موج های بلندتر است بنابراین تنها طول موج 2 تا 4 میکرون از طیف الکترومغناظیس به سطح زمین می رسد اقلیم شناسان از آن به عنوان پنجره های جوی یاد می نمایند. این طیف امواج مرئی نام دارد.
حال اشعه ماورای بنفش که کوتاه تر از امواج مرئی است با سپر محافظتی ازن راهی به سطح زمین پیدا نمی نماید، این اشعه عامل اصلی بسیاری از بیماری های پوستی است که تا حد زیادی موجب اختلال در فرایندهای زیستی کره زمین می گردد. واضح است هر چقدر ضخامت لایه ازن نازک تر باشد میزان دریافت اشعه ماورابنفش به سطح زمین بیشتر خواهد شد.
پیامدهای دریافت ماورابنفش
همانگونه که پیش تر هم اشاره شد، در اثر یاد شده به طور مفصل به پیامدهای مخرب زیستی اشعه ماورابنفش حاصل از کم شدن ضخامت لایه ازن پرئاخته است. نویسندگان معتقدند با دریافت این اشعه ابتلا به بیماری هایی چون سرطان پوست، بیماری های چشمی، آب مروارید و تضعیف سیستم ایمنی بدن شدیدتر خواهد شد. همچنین تاثیر این فرایند بر اکوسیستم آبی هم مشهود است. با توجه به مطالب ذکر شده در این اثر، افزایش دریافت ماورابنفش تاثیر جدی بر کاهش تعداد ماهی ها، تاثیر بر روی حلقه زنجیره غذایی در اکوسیستم خشکی، کاهش بازده و کیفیت محصولات کشاورزی از جمبه دیگر اثرات دریافت اشعه ماورابنفش به سطح زمین است.
بلاخره یک معاهده پیروزتوجه به مطالب ذکر شده اهمیت ضخامت لایه ازن به قدری بالاست که در سال 1985 در مونترال کشور کانادا میان دولت ها برای حل این معضل بحث و گفت گوهایی به انجام رسید. در واقع تمامی کشورها فارغ از مرزهای سیاسی باید میزان انتشار گازهای گلخانه ای خود را به حداقل برسانند همچنین از پرداختن به فعالیت های هسته ای زیان بار بپرهیزند.
گزارش های رسانه های معتبر درباره تفاهم نامه پیروز مونترال حاکی از آن است که؛ پروتکل مونترال را می توان نمونه ای از پیروز ترین همکاری های زیست محیطی بین المللی دانست. کشورهای عضو این پروتکل، سلسله قواعدی را وضع نموده اند که در پرتو آخرین اطلاعات علمی و فنی، مرتب اصلاح و بازنگری می گردد و تا به امروز 96 ماده از آن تصویب شده است.
جمهوری اسلامی ایران در سال 1990 به کنوانسیون وین پروتکل مونترال پیوست. دفتر حفاظت از لایه ازن در سال 1993 (1372) با همکاری سازمان حفاظت از محیط زیست و برنامه عمران ملل متحد (UNDP) (به نمایندگی از جانب صندوق چند جانبه پروتکل مونترال) در تهران تاسیس شد که هدف از تشکیل این دفتر در درجه نخست ارتقای قابلیت و ظرفیت های دولت ایران برای اجرای پیروز مفاد پروتکل مونترال و تسهیل فرایند اجرایی آن بوده است.
از این رو هماهنگی، راهنمایی و نظارت بر حسن اجرای برنامه های کاهش تدریجی مواد مخرب لایه ازن و حذف واردات و مصرف این مواد (مطابق با جدول زمانبندی پروتکل) و در قالب برنامه کشوری، از وظایف دفتر حفاظت لایه ازن است.
منبع: ایبنا - خبرگزاری کتاب ایران