اسرار زیگورات چغازنبیل - مجله فازنما

زیگورات ها بناهای مورد احترام و مهمی در آن دوران بوده اند و به همین علت در ساخت آن ها از برترین مواد و مصالح استفاده می شده است، ان ها برترین آجرها و خشت را آماده می نموده اند تا بتوانند چنین بناهایی بسازند. تعداد این بناها یعنی همان زیگورات ها کم نیست اما قطعا برترین و سالم ترین آن ها زیگورات چغازنبیل است که در شهر شوش در استان خوزستان جنوب کشورمان قرار گرفته است. این زیگورات حالا نه تنها در ایران بلکه در تمام جهان نامش پر آوازه شده است.

زیگورات ها بناهای مورد احترام و مهمی در آن دوران بوده اند و به همین علت در ساخت آن ها از برترین مواد و مصالح استفاده می شده است، ان ها برترین آجرها و خشت را آماده می نموده اند تا بتوانند چنین بناهایی بسازند. تعداد این بناها یعنی همان زیگورات ها کم نیست اما قطعا برترین و سالم ترین آن ها زیگورات چغازنبیل است که در شهر شوش در استان خوزستان جنوب کشورمان قرار گرفته است. این زیگورات حالا نه تنها در ایران بلکه در تمام جهان نامش پر آوازه شده است.

از شوش چه می دانید؟ شوش یکی از شهرهای استان خوزستان است که در فاصله 115 کیلومتری از اهواز مرکز این استان واقع شده است، ارتفاع این شهر از سطح دریا 87 متر است. بعد از عبور از آزاد راه اهواز شوش می توان تابلوهایی را در مسیر دید که شما را به سمت این دیدنی شگفت انگیز راهنمایی می نمایند. این مکان که در واقع نیایشگاهی بوده است در سال 1250 بعد از میلاد به وسیله یکی از پادشاها ن بزرگ آن موقع ایلام ساخته شده است و تا سال های سال در زیر خاک مدفون بود و به همین علت به شکل یک تپه دیده می شد.

نام پادشاهی که این سازه بزرگ را ساخته است اونتاش ناپیراش بوده است که در آن دوران این بنا را برای نگهبان شهر شوش ساخته بود که متاسفانه در جریان درگیری ها و حمله سپاه آشور کاملا ویران شد. این بنا تا مدت های زیاد زیر خاک مدفون بود و به همین علت شکل یک تپه را گرفته بود تا این که به وسیله شخصی فرانسوی به نام رومن کریشمن خاکبرداری شد. این اثر به عنوان یکی از تحسین برانگیزترین، حیرت آورترین و مهم ترین آثار تاریخی ایران در سال 1358 در لیست آثار میراث جهانی یونسکو ثبت شد و البته قبل از آن هم در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسیده بود.

نحوه کشف شدن زیگورات چغازنبیل هم جالب است در سال 1890 شخصی به نام ژاک دمرگان که یکی از زمین شناسان به نام آن دوران بود که اطلاعیه ای داد که در آن گفته شده بود که در زمین های جغازنبیل معدن های نفت وجود دارد. 50 سال بعد از آن تاریخ، عده از مهندسان در همان منطقه حفاری های نفتی می کردند که آجری را پیدا کردند، آجری که روی آن نوشته ای وجود داشت و بعد هم آجر را به یکی از باستان شناسان فرستادند تا روی آن تحقیقات انجام دهد، همین حرکت باعث شد تا گمان هایی درباره تاریخی بودن منطقه به وجود بیاید و این موضوع هم باعث شد تا تحقیقات روی این منطقه آغاز شود… این بنا یکی از معدود بناهای تاریخی در کشور است که در لیست میراث جهانی یونسکو هم ثبت شده است.

یکی از مورادی که در خصوص زیگورات چغازنبیل وجود دارد این است که این بنای تاریخی پر اهمیت قبل از این که کاملا تکمیل شود به وسیله یکی از پادشاهان آن دوران به نام آشور بانیپال ویران می شود و در کتیبه ای که از این شخص پیدا شده است روی آن نوشته شده: من زیگورات شوش را که از آجرهایی با سنگ لاجورد لعاب شده بود شکستم و سازه های عیلام را با خاک یکسان کردم. شوش را تبدیل به یک ویرانه کردم و ندای انسانی و بانگ شادی به دست من از آنجا رخت بربست.

اگر بخواهیم درباره معماری سازه چغازنبیل بگوییم باید گفت که در آن دوران آجر تنها المانی نبوده که در ساخت این بناها به کار می رفته است و بسیاری از افراد تصور می نمایند که از آجر فقط برای پر کردن جرزهای دیوار و یا به عنوان المان هایی جدا نماینده استفاده می شده است در حالی که آجر یکی از اصلی ترین المان ها و یک عنصر کامل بوده است و از آن در دیگر بناهای تاریخی ایران مثل تپه های سیلک کاشان هم استفاده شده است. اما بیشترین عنصری که در ساخت این سازه به کار رفته است، خشت است و در کنار خشت، از آجر هم برای محافظت از خشت که زودتر دچار فرسایش و فرسودگی می شود استفاده می شده است. این آجرها همگی پخته شده و بعد روی ان ها نوشته هایی نوشته شده است.

در کند و کاو هایی که در این منطقه اجرا شده است مجسمه هایی از جنس سفال که شکل و شمایل گاو نر داشته اند هم پیدا شده اند.

در جریان جستجوها باستان شناسان پیروز شده اند سنگ نگاره ای را پیدا نمایند که به دوره عیلام برمی شود و مربوط به اونتاش ناپیریشا بوده است. روی این سنگ نگاره هم تصویر جالبی واقع شده است، تصویری از یک زن با دم ماهی که مارهایی را در دست گرفته است. این اثر تاریخی و یادگار ارزشمند از فرهنگ و تاریخ ایران که نشان دهنده تمدن چندین هزار ساله ایران است، مثل خیلی از آثار تاریخی دیگر در ایران نگهداری نمی شود و در موزه لوور فرانسه است.