آیا افسردگی و یبوست به هم ربط دارند؟ - مجله فازنما

گفته می گردد بعضی از دارو های افسردگی می توانند تحرک روده ها را کم نموده و عمل دفع را با کُندی روبرو نمایند، اما محققان باور دارند این واقعیت به تنهایی نمی تواند تمام موارد یبوست را توجیه کند. اخیرا گروهی از محققان دانشگاه کلمبیا تصمیم گرفتند این مسئله را دقیق تر و جزئی تر آنالیز نمایند. در این مطالعه، دانشمندان بیشتر به آنالیز نقش سروتونین پرداختند. سرپرست این تحقیق شرح داد که چرا او و همکارانش به این موضوع توجه نشان دادند:

بسیاری از بیماران دچار افسردگی با محدودیت هایی در انتخاب درمان مواجهند و به ناچار از اختلالات زیادی در عملکرد معده و روده ها رنج می برند.

چیزی که تا به امروز می دانیم

بعضی از دانشمندان معده را مغز دوم ما می دانند، شاید به این دلیل که معده ما به مقدار شگفت انگیزی دارای نرون های بیشتری نسبت به نخاع ما است و با همان گونه پیغام رسان های عصبی کار می نماید که مغز با آن ها در ارتباط است. محققان مطالعه اخیر به سروتونین توجه ویژه ای داشتند، زیرا مشاهده شده افرادی که افسردگی دارند، مقدار سروتونین در مغزشان کم است. بعلاوه نرون های سیستم معده و روده، از سروتونین استفاده می نمایند.

دانشمندان ابتدا می خواستند بفهمند آیا کاهش سطح سروتونین در روده موش ها ممکن است موجب افزایش یبوست شان گردد یا نه. برای این منظور آن ها از مدل حیوانی (موش) افسردگی استفاده کردند. این موش ها دارای جهش ژنتیکی بودند که محققان آن را با افسردگی شدید در انسان مرتبط می دانند. این جهش ژنتیکی، فراوری سروتونین را 60 تا 80 درصد کاهش می دهد و رفتار های افسردگی را در موش ها تقویت می نماید.

کاهش سروتونین در روده ها تاثیرات گوناگونی دارد؛ دانشمندان نشان داده اند کاهش سروتونین می تواند تعداد کلی نرون ها را پایین بیاورد و موجب تخریب دیواره روده ها گردد و از سرعت حرکت در روده ها بکاهد. به گفته سرپرست این مطالعه، موش ها یبوست داشتند و همان نوع تغییرات روده ای را نشان دادند که افراد دچار افسردگی بروز می دهند.

تست کردن یک داروی آهسته رهش (slow-release drug)

دانشمندان در مرحله بعدی این مطالعه دارویی را آزمایش کردند: داروی 5-HTP SR، 5-HTP را که آمینو اسید و پیش ساز سروتونین است به آهستگی آزاد می نماید. دانشمندان موش ها را به چهار گروه آزمایشی تقسیم کردند:

• موش های نرمالی (گروه کنترل) که تغذیه استاندارد داشتند
• موش های نرمالی (گروه کنترل) که تغذیه استاندارد به علاوه 5- HTP SR داشتند
• موش های دچار جهش ژنتیکی که تغذیه استاندارد داشتند
• موش های دچار جهش ژنتیکی که تغذیه استاندارد به علاوه 5- HTP SR داشتند

در آخرین گروه موش ها، 5- HTP SR سبب افزایش سطح سروتونین در روده موش ها شده بود، در ضمن این دارو توانسته بود علائم یبوست را تخفیف بدهد و تحرک روده ها را به حالت نرمال برگرداند.

علاوه بر اطلاعات نو در خصوص یبوست (ارتباط یبوست با افسردگی)، محققان در زمینه عصب زایی نیز به یافته های نوی دست پیدا کردند که مربوط به فراوری نرون های نو از سلول های بنیادی است.

پژوهشگران می دانند که عصب زایی در مغز روی می دهد و با وجود اینکه قبلا هم متوجه شده بودند این اتفاق در روده های نیز روی می دهد، این مطالعه در چنین مورد تقریبا نو است.

دانشمندان کنجکاو هستند بدانند آیا تقویت عصب زایی در روده ها می تواند به درمان یبوست مرتبط با افسردگی یاری کند یا نه. با افزایش سن از تعداد نرون ها در روده ها کم می گردد و این کاهش می تواند دلیل یبوست در افراد سنین بالاتر باشد. این ایده که شاید بتوان از دارو های آهسته رهش 5- HTP برای درمان بیماری هایی که به فراوری نرون های نو در روده ها احتیاج دارند استفاده کرد ممکن است بتواند راه حل های تازه درمانی ارائه بدهد.

البته نوع سریع رهش دارو های 5- HTP در حال حاضر در دسترس هستند، اما تاثیر چندانی ندارند. دلیلش می تواند این باشد که هر چند پیش ساز های سروتونین به همان روش به سروتونین تبدیل می شوند، اما بدن آن ها را فورا تجزیه می نماید و بنابراین فرصت کافی برای هر گونه اثر بخشی وجود ندارد. نوع آهسته رهش این دارو ظاهرا موثرتر است، به همین دلیل دانشمندان به کوشش و مطالعه خود برای کاربرد های بالقوه این دارو ادامه می دهند و نهایتا آن را روی نمونه های انسانی آزمایش خواهند کرد.

منبع: medicalnewstoday

پ