گردشگری تجاری یا سفرهای کاری، زمینه ساز توسعه گردشگری - مجله فازنما

پیش از آنالیز تاثیرات سفرهای کاری بر جهانگردی شاید بهتر باشد که ابتدا سفر کاری یا جهانگردی تجاری را تعریف کنیم.

جهانگردی تجاری چیست؟

سفر کاری یا جهانگردی تجاری یک نوع خاص از سفر است. در جریان چنین سفرهایی افراد همچنان مشغول به کار هستند و حقوق دریافت می نمایند. اما هم از محل زندگی و هم محل کارشان دور هستند. بعضی از تعاریفی که برای جهانگردی ارائه می شوند این نوع از سفرها را در بر نمی گیرند. با این حال، سازمان جهانی جهانگردی (WTO)، جهانگرد را فردی توصیف می نماید که به منطقه های غیر از محل زندگی خود در مدت زمانی کمتر از یک سال پیاپی سفر می نماید و در آنجا برای مقاصد گوناگونی از جمله کار و تجارت یا گذران اوقات فراغت و سرگرمی اقامت می نماید.

عمده ترین فعالیت هایی که در سفرهای کاری انجام می شوند شامل قرارهای دیدار و شرکت در کنفرانس ها و نمایشگاه ها هستند. با وجود کلمه تجاری در عبارت جهانگردی تجاری، زمانی که افراد از طرف دولت ها یا سازمان های غیرانتفاعی نیز در چنین فعالیت هایی شرکت می نمایند، سفرشان در دسته بندی جهانگردی تجاری قرار می گیرد.

آنالیز اجمالی

سفر کاری یکی از قدیمی ترین انواع جهانگردی است. قرن های متمادی است که افراد برای مقاصد تجاری سفر می نمایند. طبیعتا رفتار و فعالیت های یک مسافر تجاری با یک مسافر سرگرمیی فرق دارد. مسافران سفرهای کاری معمولا برای مدت کوتاهی در یک مقصد اقامت دارند و از این رو ترجیح می دهند تا محل اقامت و وسیله حمل و نقل با برترین کیفیت را در اختیار داشته باشند.

جهانگردی تجاری علاوه بر قرارهای دیدار و شرکت در کنفرانس ها و همایش ها شامل سفرهای تشویقی به منظور قدردانی از کوشش های کارمندان شرکت نیز می گردد. بعلاوه سفرهایی برای شرکت در دوره های آموزشی مختلف یا رویدادهایی غیر از دیدار مثل رویدادهای ورزشی یا کنسرت ها برای خبرنگاران.

البته همه فعالیت های یک جهانگرد در سفر کاری به فعالیت های تجاری و مرتبط با کار مربوط نمی گردد. یک مسافر تجاری ممکن است در مقصد مورد نظر به فعالیت های سرگرمیی نیز بپردازد. مثلا برای تهیه سوغات و خرید به مراکز خرید سر بزند، به رستوران برود، از جاذبه های جهانگردی بازدید کند یا از تورهای طبیعت گردی استفاده کند. به علاوه جهانگردی تجاری می تواند سکوی پرتابی برای بازار سفرهای سرگرمیی باشد. در بسیاری از مواقع افرادی که برای سفر کاری به شهر یا کشوری سفر می نمایند، بار دیگر با اهداف سرگرمیی و گذران اوقات فراغت به همان مقصد برمی گردند. به عنوان مثال آمارها نشان داده است که 70 درصد از افرادی که برای شرکت در همایش ها و کنفرانس ها به کیپ تاون آفریقای جنوبی سفر نموده اند، در پنج سال آینده بار دیگر این شهر را به عنوان مقصد جهانگردی خود برگزیده اند. به علاوه تحقیقات نشان می دهد که 20 درصد از شرکت نمایندگان در چنین کنفرانس هایی مدت زمان سفر خود را با اهداف سرگرمیی توسعه داده اند و در همان هتل چند روز بیشتر اقامت نموده اند.

اهمیت جهانگردی تجاری

رابطه بین اقتصاد ملی کشورها و جهانگردی تجاری رابطه ای مستحکم است در واقع این دو مفهوم، لازم و ملزوم یکدیگر هستند. این بخش از جهانگردی عموما صنعت ملی را ارتقاء می بخشد، کانال های ارتباطی را افزایش می دهد و کیفیت نیروی انسانی در بخش های مختلف مالی را بهبود می بخشد؛ بخش هایی چون کشاورزی، نفت، ارتباطات، جهانگردی، سلامت و تحصیل و آموزش.

جهانگردی تجاری می تواند سود فراوانی برای اقتصاد ملی در پی داشته باشد. در واقع این بخش از جهانگردی یک عامل محرک برای ایجاد مشاغل دائمی و موقتی است. بسیاری از دولت ها در سراسر جهان، عایدیهای حاصل از جهانگردی تجاری را فراوری ناخالص داخلی محسوب می نمایند. بسیاری از کشورها برای ایجاد اشتغال برای شهروندان خود، به جهانگردی تجاری تکیه می نمایند. به عنوان مثال، جمعیت شهر ملبورن استرالیا در حدود 4 میلیون نفر است که بیش از 22 هزار نفر از آنها در بخش جهانگردی تجاری مشغول به کار هستند.

تاثیرات مالی سفرهای کاری و جهانگردی

روز به روز، کشورها، منطقه ها، شهرها و گردشگاه های بیشتری در پی جذب مسافران جهانگردی تجاری هستند. چرا که این نوع از جهانگردی به لحاظ مالی سودآورتر از سایر انواع آن است. آنالیز ها و نظرسنجی های اجرا شده در سراسر جهان نشان می دهند که جهانگردان تجاری به خصوص شرکت نمایندگان در کنفرانس های خارجی، در مجموع، دو تا چهار برابر بیشتر از جهانگردان دیگر در طول سفر خرج می نمایند. در مجموع سود حاصل از چنین سفرهایی به مراتب بیشتر از هزینه های آن است.

این بخش از جهانگردی تاثیرات مستقیم و غیر مستقیمی بر اقتصاد دارد.

تاثیرات مستقیم

• شرکت نمایندگان کنفرانس ها و نمایشگاه های بین المللی از کشورهای دیگر به مقصد مورد نظر می روند و هزینه های اقامت، حمل و نقل و سایر خدمات جهانگردی را می پردازند.
• سرمایه گذاری در این بخش افزایش پیدا می نماید که شامل مواردی چون ساخت مراکز شهری، امکانات برگزاری نمایشگاه ها و همایش ها، شرکت های سازماندهی مراکز همایشی و نمایشگاهی، شرکت های سازماندهی رویدادهای تجاری و...
• برای برگزارنمایندگان همایش ها به وسیله حامیان مالی، هزینه های ثبت نام در همایش، فروش غرفه های نمایشگاهی، فروش محصولات فرهنگی مرتبط با همایش و... زمینه های کسب عایدی فراهم می گردد.
• عایدیزایی به وسیله تبادلات و معاملات تجاری اجرا شده در طی همایش افزایش می یابد.
• فروش محصولات حامیان مالی کنفرانس ها و نمایشگاه ها به رونق مالی منجر می گردد.
• فعالیت های تبلیغاتی افزایش پیدا می نمایند.

تاثیرات غیرمستقیم

• به وسیله ورود جهانگردان شرکت نماینده در همایش ها برای بخش های دیگر جامعه منبعی برای کسب عایدی فراهم می گردد.
• فضاهای شهری توسعه پیدا می نمایند و زیرساخت ها توسعه می یابند.
• فرصت های سرمایه گذاری در مقصد برگزارنماینده همایش ها و نمایشگاه ها، به نمایش گذاشته می گردد.
• سرمایه گذاری در بخش های مختلف ارتقاء می یابد.

البته در کنار همه این مزایا، تاثیرات منفی نیز در این بخش مشاهده شده است. مواردی از قبیل:

• احتیاج به منابع و یاری های مالی برای توسعه و مدیریت امکاناتی مانند مراکز گردهمایی و نمایشگاهی
• پرداخت هزینه های سنگین برای فراهم کردن امکانات مورد احتیاج در حالی که احتیاج به تامین بودجه در بخش های دیگر نظیر سلامتی و تحصیل عمومی احساس می گردد.
• افزایش هزینه ها در صورتی که تعداد جهانگردان بیشتر از حد معمول باشند.
• با همه این تفاسیر، شکی نیست که جهانگردی تجاری می تواند برای مقاصد جهانگردی و تامین نماینده ها بسیار سودآور باشد.

تاثیر جهانگردی تجاری بر صنعت جهانگردی

اما جهانگردی تجاری علاوه بر اقتصاد بر بخش های مختلف مفهوم جهانگردی به معنای عام نیز تاثیرگذار است.

صنعت جهانگردی و جهانگردی تجاری به هم وابسته هستند. هتل ها، برگزارنماینده های تور، آژانس های مسافرتی و سایر بخش های صنعت جهانگردی نیز به نحوی از این بخش تاثیر می پذیرند.

به عنوان مثال یک هتل را در نظر بگیرید که سالن کنفرانس و امکانات لازم برای برگزاری رویدادها را فراهم می نماید به علاوه شرکت نمایندگان در این کنفرانس، علاوه بر استفاده از این امکانات در آنجا اقامت می نمایند. بسیاری از کشورها استراتژی های جهانگردی خود را با استراتژی های توسعه جهانگردی تجاری همگام می نمایند.

سفرهایی که به منظور شرکت در همایش ها و نمایشگاه ها در سراسر جهان انجام می گردد، 15 درصد از کل جهانگردی جهان را تشکیل می دهند.

از میان فوایدی که توسعه جهانگردی تجاری برای صنعت توریسم دارد، موارد زیر را می توان نام برد:

• افرادی که به منظور شرکت در همایش ها و نمایشگاه ها به مقصدی سفر می نمایند معمولا توانایی مالی زیاد و قدرت خرید بیشتری دارند.
• همایش ها و نمایشگاه ها، تقاضا برای خدمات جهانگردی و محصولات را افزایش می دهند که این مسئله ایجاد اشتغال را در پی دارد.
• تجربه جهانگرد افزایش یافته که سبب می گردد مدت اقامت خود را بیشتر کند یا مجددا به همان مقصد سفر کند.
• پتانسیل های مقصد را به نمایش می گذارد.
• تقاضا برای خدماتی مانند برگزاری تور و راهنماهای جهانگردی، افزایش پیدا می نماید.

تاثیرات اجتماعی جهانگردی تجاری

جهانگردی تجاری یک محیط پویا و پررونق برای استفاده از اوقات فراغت افراد است. در واقع، کار داوطلبانه جوان ها در بخش جهانگردی تجاری، عامل مهمی برای جوانان است تا از اوقات فراغت خود به نحو احسن استفاده نمایند و در بازار کار به کسب تجربه بپردازند.

تاثیرات فرهنگی جهانگردی تجاری

جهانگردی تجاری به وسیله دعوت از متخصصان بین المللی برای شرکت در همایش ها و نمایشگاه ها، تاثیر بسزایی در ورود آخرین تجربیات، علوم و دانش بین المللی به کشور دارد. فعالیت های اجرا شده در بخش جهانگردی تجاری شامل سمینارها، نمایشگاه ها و... ابزاری برای توسعه شایستگی های نیروی انسانی در بخش های مختلف خصوصی و دولتی هستند. بعلاوه ابزار کارآمدی برای تبادل تجربیات، نمایش فرهنگ ها و زنده کردن سنت ها و میراث فرهنگی یک کشور هستند.

تاثیرات سیاسی جهانگردی تجاری

از میان تاثیرات مثبت جهانگردی تجاری بر مسائل سیاسی موارد زیر را می توان نام برد:

• ارائه تصویر بهتر از کشور میزبان در جامعه جهانی
• آماده کردن مقامات دولتی برای شرکت در رویدادهای جهانگردی تجاری بین المللی
• فراهم کردن ابزاری مناسب برای بهبود گفتمان های فرهنگی
• افزایش قدرت سیاسی
• افزایش صلاحیت های مدیریتی مقامات دولتی

موسسه آمار اتحادیه اروپا موسوم به یورواستات (Eurostat) نتایج آنالیز آمار مرتبط با زمینه های گوناگون جهانگردی در کشورهای اتحادیه اروپا و انجمن تجارت آزاد اروپا را منتشر نموده است. این آمار نگاه دقیقی به سفرهای اهالی این کشور (افراد بالای 15 سال) در سال 2014 است.

طبق این آمار، بیش از یک نهم سفرهای اجرا شده، اهداف حرفه ای داشته اند که این شامل سفرهای کاری نیز می گردد.

نزدیک به نیمی از سفرها یعنی 48/4 درصد اهداف سرگرمیی، گذران اوقات فراغت و استراحت داشته اند. 35/9 درصد از سفرها برای بازدید خویشاوندان و دوستان بوده که این سفرها بخش زیادی از سفرهای داخلی و کوتاه مدت را در بر می گیرند. در مجموع سفرهایی با اهدادف حرفه ای که علاوه بر سفرهای کاری شامل سفرهای زیارتی و سفرهای درمانی نیز می شوند، 88/5 درصد از تمام سفرهای سال 2014 را در بر می گیرند.